Vruchtbaarheid

Schapen kunnen om verschillende redenen worden gehouden. Fokkerij is in de meeste gevallen wel een doel. Dit kan dienen voor vervanging van de veestapel, voor de verkoop of puur voor de hobby. Feit blijft dat een goede vruchtbaarheid inclusief alle randzaken hierbij belangrijk is om gezonde lammeren ter wereld te brengen. Om hierover beknopt de nodige informatie te verstrekken hebben we hieronder de vruchtbaarheid opgedeeld in drie periodes: de periode voor het dekken, de periode tijdens de dracht en de periode na het aflammeren. Wij kunnen je hierin goed ondersteunen, zodat we samen in het voorjaar van de dartelende lammeren in de weide kunnen genieten!

Periode voor het dekken

Een goede fokker is al ruim voor het dekken met de vruchtbaarheid bezig. Belangrijk is het dat de ooien in een goede lichaamsconditie verkeren en gezond zijn. Wanneer de conditie tijdig wordt beoordeeld kan er gestuurd worden om de gewenste conditie te bereiken rondom het dekken. Een goede klauwgezondheid is hierbij tevens belangrijk. Probeer dus ruim voor het dekken de ooien te bekappen. In het kader van rotkreupel kan naast het individuele bekappen een vaccinatie erg goed helpen. Ook is het aan te raden om te controleren of de ooien geschikt zijn om een volledige dracht goed door te komen én de lammeren te kunnen zogen. Een goed gebit is belangrijk voor voldoende voeropname, vooral bij oude ooien kunnen het ontbreken van één of enkele voortanden hierbij problemen geven. Een functioneel uier is van belang om de lammeren van voldoende melk te kunnen voorzien. Ooien die te grote afwijkingen hebben die mogelijk problemen kunnen geven, kunnen wellicht beter uitgesloten worden van de fokkerij. 

Voor de rammen geldt dat zij in de juiste lichaamsconditie moeten zijn en uiteraard geen verdere lichamelijke aandoeningen. Een koortspiek kan verantwoordelijk zijn voor een langere periode (weken tot maanden) van (sterk) verminderde spermakwaliteit en dus tegenvallende resultaten. 

Om de kans op meerlingdrachten te vergroten kan ervoor worden gekozen om te gaan ‘flushen’. Dit wordt gedaan door de ooien tot zo’n twee tot drie weken voor het dekken op relatief schralere weides te laten grazen. Komen de ooien daarna enkele weken op een weide met gras met een hogere voederwaarde, dan neemt de lichaamsconditie van de ooien toe, met hierbij ook een positief effect op de ovulatie en het aantal lammeren. Meerdere onderzoeken tonen daarnaast aan dat het verstrekken van mineralenbolussen rondom de start van het dekseizoen veel toegevoegde waarde heeft op het drachtpercentage én het aantal lammeren. Neem voor de inzet en de juiste bolussen contact op met de praktijk.

Tijdens de dracht

Het behouden van een goede lichaamsconditie tijdens de dracht is van algemeen belang, maar zeker van invloed op een goede ontwikkeling van de lammeren. Optimale voeding in het eerste trimester van de dracht heeft een sterke correlatie met het geboortegewicht van de lammeren. Sterke, vitale lammeren met een voldoende hoog geboortegewicht hebben meer kans om zonder problemen de eerste periode door te komen. 

Het advies is om naast een uitgebalanceerde voeding ook aandacht te schenken aan de mineralenvoorziening. Om dit eenvoudig én optimaal te doen, waarbij elke ooi dagelijks verzekerd is van de juiste hoeveelheid mineralen gedurende de gehele dracht, is het advies om mineralenbolussen in te zetten. Let hierbij op dat je kiest voor de juiste bolussen, die gedurende een langere periode mineralen afgeven. Neem voor advies contact op met de praktijk.

Stress is een factor die zeker rond het dekken en in de eerste periode van de dracht vermeden moet worden. Innesteling van de vruchtjes in de baarmoeder kan door stress worden verstoord, waardoor de dekresultaten tegen kunnen vallen. Ernstige stress kan daarnaast altijd zorgen voor het afbreken van de dracht. 

Om zeker te weten of de ram zijn werk goed heeft gedaan, kunnen wij de ooien scannen om te kijken of ze drachtig zijn. Het meest ideale moment hiervoor is tussen de 40 en 70 dagen na het dekken. Het is een eenvoudige procedure, waarbij we met een scanner via de buikwand kijken of het schaap drachtig is. Zo weet je binnen no time of je in het voorjaar lammeren kunt verwachten!

Na het aflammeren

Als het dan eindelijk zover is dat de lammeren geboren worden, is het verstandig om hiervoor de nodige hulpmiddelen tijdig klaar te hebben liggen. Door de schapen voor het aflammeren te scheren, is er beter zicht op onder andere de uier en de conditie en kan er bovendien schoner worden gewerkt. Wanneer er tijdens de geboorte hulp moet worden verleend, denk dan aan het reinigen van de achterzijde van het schaap en schone handen en hulpmiddelen. Gebruik ook voldoende glijmiddel, om de geboorteweg niet onnodig te beschadigen. Wil het niet lukken? Wacht dan niet te lang om onze hulp in te schakelen, tijdig doorpakken kan letterlijk het verschil maken tussen leven en dood. 

Na het aflammeren is het van belangrijk dat alle lammeren snel voldoende biest binnenkrijgen. Wanneer een ooi teveel lammeren heeft gekregen om zelf te zogen, kunnen er eventueel lammeren worden overgelegd of kunnen zij via de fles of drinkautomaat worden gevoerd. Eventueel kan er melk via een sonde worden ingegeven. Slappe lammeren kunnen extra worden ondersteund met een energie booster. Neem hiervoor contact op met de praktijk, we ondersteunen je graag met nog meer praktische tips!

In de zoogperiode is goede voeding en huisvesting van belang. Niet alleen voor een goede groei en weerstand van de lammeren, maar zeker ook om de ooi op de gewenste lichaamsconditie te houden. Hierdoor is zij goed in staat om de lammeren te voeden en blijft de weerstand op peil. Hiermee verminder je bijvoorbeeld het risico op uierontsteking (mastitis) en kreupelheid (bijv. rotkreupel). Een goede voeding is daarnaast alweer van belang voor een eventuele succesvolle, volgende dracht. En zo is de cyclus van de fokkerij weer rond!