Gezondheidszorg
Ben je professioneel schapenhouder of heb je een paar schapen voor de liefhebberij, wij helpen je graag de kudde het jaar rond gezond te houden.
Snel naar:
Voeding
Een gezonde kudde begint met goede voeding. De voeding is afhankelijk van het ras en andere factoren zoals leeftijd, dracht en lactatie. Ruwvoer vormt de basis. Krachtvoer wordt indien nodig bijgevoerd aan het einde van de dracht, gedurende de lactatie of bij opgroeiende lammeren. Daarnaast is een goede mineralenvoorziening van belang. Vooral bij schapen die enkel ruwvoer krijgen moet hier extra aandacht aan besteed worden. Voedingsfouten kunnen leiden tot stofwisselingsziekten als slepende melkziekte, melkziekte en kopziekte.
Het lammerseizoen is elk jaar weer een drukke periode. Na het aflammeren wordt echter ook de basis gelegd voor de volgende cyclus. Een goede lactatie, waarbij de ooi gezond en mooi in conditie blijft, is van belang voor een goede vruchtbaarheid. Qua voortplanting kunnen wij je advies geven/begeleiden vanaf het begin tot einde van de dracht en de periode daarna. Want naast verlossingen of keizersnedes zijn er nog tal van ondersteunende maatregelen mogelijk. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het scannen op drachtigheid, de inzet van vaccinaties en advisering op het gebied van voeding rondom de vruchtbaarheid. Je interesse gewekt? Lees op de pagina ‘Vruchtbaarheid‘ verder over de fokkerij of neem contact op met de praktijk.
Een beweidingsplan vormt de basis voor maagdarmwormpreventie. Het regelmatig verweiden van schapen naar een schone weide voorkomt een hoge infectiedruk. Door middel van mestonderzoek kunnen we vaststellen of ontwormen noodzakelijk is en of het toegepaste middel nog werkzaam is. In overleg bepalen we een strategie passend bij jouw situatie.
Klik hier voor een uitgebreid artikel over maagdarmwormen.
Zorgboerderijen
Op een zorgboerderij is er veel contact tussen mens en dier. Aandacht voor zoönosen, ziekten die van dier op mens overdraagbaar zijn, is daarom belangrijk. Met de zoönose-checklist brengen we mogelijke risico’s in kaart. Op basis hiervan geven we adviezen om een veilige omgeving te creëren voor werknemers, cliënten en overige bezoekers. Voldoet je bedrijf aan de gestelde eisen? Dan ontvang je namens de Gezondheidsdienst voor Dieren het Keurmerk Zoönosen. Dit houdt in dat je een zoönosen-verantwoord bedrijf hebt. Bezoekers kunnen dus met een gerust hart je bedrijf bezoeken met slechts een minimaal risico op zoönosen.
Vaccinaties
Vaccinatie kan helpen in het terugdringen van ziektes als rotkreupel, clostridium en pasteurella. Of vaccinatie voor jouw schapen zinvol is, hangt van het doel af. Voor bedrijven met een publieksfunctie is het vaccineren tegen Q-koorts een verplichting. Heb je jaarlijks een koppel lammeren, dan is het verstandig om preventief tegen clostridium te vaccineren. En bij de aanpak van rotkreupel vormt vaccinatie een onderdeel van het behandelprotocol.
Blauwtong
Blauwtong is een virale aandoening die ziekteverschijnselen kan veroorzaken bij onder andere schapen, geiten, alpaca’s en runderen.
Symptomen
1. Koorts en lusteloosheid: Schapen met blauwtong vertonen vaak hoge koorts en zijn traag. Belangrijk hierbij is om direct koortsverlagende en ontstekingsremmende middelen toe te dienen. Tevens kan dit de dieren helpen om te blijven eten en drinken. Anorexie (het stoppen met eten) is een veel gezien verschijnsel als gevolg van een blauwtong infectie.
2. Zwelling van de kop en tong: Zoals de naam al doet vermoeden wordt er bij een blauwtong infectie nogal eens een zwelling en blauwverkleuring (cyanose) van de tong en slijmvliezen waargenomen.
3. Kwijlen: Onder andere door zwelling van de tong en slijmvliezen kunnen de dieren overmatig gaan speekselen en kwijlen.
4. Ademhalingsproblemen: Door zwelling van de slijmvliezen en tong kunnen de getroffen dieren moeite hebben met ademen. Het is belangrijk om tijdig maatregelen te nemen om verstikking te voorkomen.
Behandeling
De behandeling van blauwtong is voornamelijk symptomatisch. Dit bestaat meestal uit het toedienen van pijnstillers/ontstekingsremmers en het ondersteunen door middel van voeding/vocht. Daarnaast kan het nodig zijn om te starten met een antibioticabehandeling wanneer er secundaire bacteriële infecties optreden. Bij dieren waarbij sprake is van ernstige zwelling van de kop kan dit een reden zijn dat het eten en drinken moeilijk of bijna onmogelijk wordt. Deze dieren kunnen veel baat hebben bij het oraal ingeven van supplementen en water. Toediening middels een drenchgun geeft een groter risico op verslikking, met bijkomende longontsteking als mogelijk gevolg. Daarom is het beter om deze dieren te drenchen. Hierbij wordt er via een sonde water met toevoegmiddelen ingegeven, rechtstreeks in de pens van het dier. Dit helpt goed om uitdroging en zwakte te voorkomen. Bij dieren die zelf nog willen drinken is het advies om een rehydratie-vloeistof aan te bieden, deze is via de praktijk beschikbaar. Voor verdere vragen rondom de behandeling van zieke dieren kun je contact opnemen met de praktijk.
Oorzaak
Het blauwtong virus wordt overgebracht door zogenoemde ‘knutten’ (wetenschappelijke naam: Culicoides). Deze kleine muggen zijn verantwoordelijk voor de verspreiding en kunnen bij een gunstige windrichting behoorlijke afstanden afleggen. Een infectie kan zich daarom binnen zeer korte tijd over grote afstanden uitbreiden. Besmette injectienaalden zijn tevens een mogelijke vorm waarop blauwtong wordt overgedragen. Behandel zieke dieren daarom altijd met een schone naald en gebruik deze daarna niet voor andere dieren.
Blauwtong is niet op mensen overdraagbaar en na normale bereiding van dierlijke producten vormt een geïnfecteerd dier geen gevaar voor de volksgezondheid. Doordat het blauwtongvirus vele verschillende serotypen kent, is het moeilijk voor de dieren om een goede immuniteit op te bouwen. De uitbraak in september 2023 betreft serotype 3, hiertegen is op het moment van schrijven nog geen vaccin beschikbaar.
Preventie
Zoals gezegd is er op moment van schrijven van dit artikel nog geen vaccin beschikbaar tegen serotype 3. Vaccinatie is de meest effectieve manier in de bestrijding/preventie van blauwtong. De dieren bouwen hierdoor zelf effectief afweer op tegen het virus. De overige preventieve maatregelen zoals hieronder genoemd kunnen een infectie zoveel mogelijk beperken, maar nooit volledig voorkomen.
Naast vaccinatie kan er preventief extra aandacht worden besteed aan vliegen-/muggenbestrijding. Behandelen met vliegenbestrijdingsmiddelen middels pour-on preparaten is hierbij een goede optie. Het is bekend dat de knutten voornamelijk actief zijn in de schemering. Het opstallen van de schapen in de namiddag, avond en nacht kan daarom, indien mogelijk, een goede preventieve maatregel zijn. Het afzonderen van zieke dieren kan tevens helpen om verspreiding naar hokgenoten te beperken.
Diagnostiek
Op 21 september 2023 heeft het ministerie van LNV aangekondigd dat er voorlopig geen melding gemaakt hoeft te worden bij de NVWA wanneer er het vermoeden bestaat van een blauwtong infectie. Bij het vermoeden neemt de eigen dierenarts bloedmonsters af en worden deze het laboratorium gestuurd (Wageningen Bioveterinary Research). Goed om te weten voor de veehouders: het nemen van monsters heeft geen consequenties voor het bedrijf. Waar voorheen het bedrijf direct geblokkeerd werd, is dit nu niet meer het geval. Je kunt dus bij een verdenking rustig monsters laten nemen, je bedrijf gaat niet op slot. Bovendien worden de laboratoriumkosten voor dit onderzoek vergoed. Om de situatie in Nederland goed te kunnen monitoren is het belangrijk dat er onderzoek wordt uitgevoerd bij een verdenking.
Kortom, wij kunnen je op velerlei wegen ondersteunen om jouw schapen gezond te houden. Schroom dus niet om contact met ons op te nemen om te kijken wat we voor je kunnen betekenen.
