Op 90% van de Nederlandse melkveehouderijen komt cryptosporidose voor. Cryptosporidose (in de volksmond ‘Crypto’) wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door de darmparasiet Cryptosporidium parvum en kan bij kalveren de oorzaak zijn van heftige, soms zelfs fatale diarree. Over het algemeen zien we de verschijnselen bij kalveren ouder dan 1 week, maar ook bij jongere of veel oudere dieren komt het voor. Daarnaast is cryptosporidiose ook een belangrijke zoönose, wat betekent dat de parasiet ook besmettelijk is voor mensen. In principe kan iedereen ziek worden van een crypto-infectie, maar meestal worden er enkel verschijnselen gezien bij kinderen, ouderen of mensen met een minder/slecht werkend immuunsysteem. Ook bij mensen zijn de verschijnselen vergelijkbaar met de klachten bij kalveren, namelijk matige tot heftige diarree voor korte tot zeer lange duur (soms zelfs jaren). Belangrijk dus om de parasiet adequaat te bestrijden en de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen om besmetting van mensen en kalveren te voorkomen. Zeker gezien het feit dat de behandeling van mensen met een crypto-infectie slechts in beperkte mate mogelijk is.
Het feit dat crypto op 90% van de bedrijven voorkomt, geeft direct aan dat het niet eenvoudig, dan wel onmogelijk is om van deze parasiet af te komen. De Cryptosporidium parvum eitjes (oöcysten) zijn resistent tegen vele soorten desinfectiemiddelen. Crypto-infecties bij kalveren zijn enkel te behandelen met de geregistreerde werkzame stof Halofuginon (bijv. bekend onder de merknamen Halagon/Halocur/Halofusol). Via de cascade regeling kunnen (individuele) dieren worden behandeld met Paromomycine (bijv. bekend onder de merknaam Parofor), echter dit kan en mag geen standaard behandeling zijn gezien de huidige regelgeving. Preventie is dus grotendeels het sleutelwoord in de bestrijding van cryptosporidiose.
Preventief is het belangrijk om de infectiedruk voor de kalveren zo laag mogelijk te houden. Dit houdt in dat de huisvesting (bijv. de eenlingboxen) tussen de verschillende kalveren door goed gereinigd (met zeep) én gedesinfecteerd moet worden. Gezien de resistentie van crypto tegen veel desinfectiemiddelen is het advies om te kiezen voor een ontsmettingsproduct op basis van quaternaire ammonium zouten. Wij adviseren hiervoor het gebruik van Kenocox (dit product is verkrijgbaar via de praktijk). Daarnaast adviseren wij om de eenlingboxen, indien mogelijk, buiten te laten drogen in het zonlicht. UV-straling draagt tevens bij in het verlagen van de infectiedruk in de boxen. Om dit alles mogelijk te maken is het belangrijk dat er voldoende eenlingboxen beschikbaar zijn, ook in periodes waarbij er relatief veel geboortes plaatsvinden. In deze periodes kan zich anders een enorme opbouw van oöcysten plaatsvinden, waardoor een crypto-uitbraak kan plaatsvinden met veel schade en uitval als gevolg.
Sinds kort is er een vaccin beschikbaar in de strijd tegen cryptosporidiose. Door het vaccineren van de droogstaande koeien wordt de biest verrijkt met antistoffen tegen crypto, waardoor de kalveren beschermd worden. Uiteraard is het hierbij van groot belang dat de kalveren tijdig voldoende van deze superbiest binnenkrijgen. Het vaccinatieschema bestaat uit 2 vaccinaties in de droogstand met een interval van 4-5 weken, waarbij de tweede vaccinatie minimaal 3 weken voor afkalven uitgevoerd moet worden en de eerste vaccinatie maximaal 12 weken voor afkalven gegeven mag worden. Bij elke volgende dracht volstaat een enkele vaccinatie tussen de 12 en 3 weken voor afkalven.
Nog even de cijfers over diarree bij kalveren (o.a. door cryptosporidiose) op een rijtje
Een kalf met diarree heeft:
- 11 x meer kans op sterfte
- +/- €60,- directe kosten
- 2,8 x meer kans om longontsteking te krijgen
- – 34 kg verschil in gewicht tussen infectie en geen infectie
Interesse of wil je meer informatie over de aanpak van cryptosporidiose of de nieuwe vaccinatie? Neem dan contact op met de praktijk (telefonisch of via WhatsApp).
Verdere info vind je door op deze link te klikken.
