Gebitsbehandeling

Paarden moeten net zoals mensen regelmatig naar de tandarts. Een onderhouden en goed functionerend gebit zijn nodig voor een goede algehele conditie en voor het leveren van de benodigde prestaties. Afwijkingen kunnen resulteren in het vermageren van het paard, bijvoorbeeld door pijn tijdens het kauwen of doordat het voer niet optimaal gekauwd kan worden. Ook kunnen bepaalde afwijkingen zorgen voor pijn/ongemak tijdens het werk, waardoor er niet optimaal getraind kan worden en de prestaties tegenvallen.

Verschijnselen van een mogelijk afwijkend gebit zijn:

• Problemen tijdens het werk/rijden (zoals bijvoorbeeld het bit slecht aan willen/kunnen nemen, moete met afbuigen, etc.)
• Problemen rondom het eten (bijvoorbeeld proppen kauwen, voer laten vallen, traag eten of onvoldoende eten)
• Secundaire gevolgen van gebitsafwijkingen (dit kan veel zijn, zoals bijvoorbeeld koliek, vermageren, afwijkende mest, etc.)

In principe zou het gebit van elk paard tenminste één keer per jaar gecontroleerd moeten worden. Afwijkende onderdelen die het normale functioneren van het gebit belemmeren, kunnen hierbij worden aangepast. 

De gebitsbehandeling begint bij het klinische onderzoek, waarbij van de buitenkant wordt gekeken en gevoeld aan hoofd, kaken en hals. Hierbij wordt tevens uitgevraagd of er problemen zijn, bijvoorbeeld tijdens het eten of tijdens het rijden.

Daarna wordt er in de mond gekeken. Door gebruik te maken van een speciaal halster met mondsperder kan eenvoudig met een hoofdlamp de mond geïnspecteerd worden. Indien nodig kan een klein roesje helpen om het voor het paard minder stressvol te maken.

Aan de hand van de bevindingen wordt besloten welke actie er wordt ondernomen. Dit kan variëren van het elektrisch bijvijlen van de kiezen tot het volledig verwijderen van gebitselementen indien nodig. Op een speciale gebitskaart wordt precies bijgehouden wat er is uitgevoerd. Op deze manier kun je bij een volgende gebitsbehandeling exact zien wat er de voorgaande keer is gebeurd. 

Gebitsproblemen

Er zijn tal van gebitsproblemen bij paarden te beschrijven. Hieronder enkele, veel voorkomende problemen.

Haken 

Door het onevenredig afslijten van de kiezen kunnen er aan de voorzijde op de eerste kies en achter op de laatste kies zogenoemde haken ontstaan. Dit is niets anders dan de voorste of achterste punt van de kies die onvoldoende slijt ten opzichte van de rest van de kiezen. Doordat de punten doorgroeien naar boven of beneden, steken ze na verloop van tijd in het tegenoverliggende tandvlees. Dit is pijnlijk voor het paard en kan resulteren in verminderde voeropname, laten vallen van het voer en vermagering.

Emailpunten

Waar haken ontstaan op de voor- en achterkant van de rij kiezen, worden emailpunten juist aan de buiten- en binnenzijde van de kiezen gezien. Doordat de bovenkaak van het paard anatomisch gezien een tikkeltje breder is dan de onderkaak, kan het voorkomen dat de zijkanten van de kiezen onevenredig afslijten. Hierdoor ontstaan scherpe randen op de kiezen die aan de binnenzijde in de tong en aan de buitenzijde in de wang kunnen prikken. Bij de inspectie van de mond kun je soms vervelende wonden zien, veroorzaakt door de emailpunten.

Doppen op de kiezen

Paarden wisselen de melkkiezen tussen 2,5 en ruim 4 jarige leeftijd. Hierbij drukt de volwassen kies de melkkies langzaam naar boven. Normaliter valt de melkkies er vanzelf uit. Wanneer de melkkies echter blijft zitten op de volwassen kies, ontstaan de zogenaamde ‘doppen’ op de kiezen. Niet alleen steekt de melkkies hierbij boven het oppervlak van de overige kiezen uit, ook kunnen de scherpe randen van de melkkies pijnlijk in het onderliggende tandvlees prikken. Gelukkig zijn doppen vaak eenvoudig te verwijderen.

Diastasen

Waar de voorgaande afwijkingen relatief makkelijk te diagnosticeren zijn, ligt dat bij diastasen wat anders. Diastasen zijn ruimtes tussen opeenvolgende gebitselementen. Deze ruimtes zijn zelden vanaf de geboorte aanwezig, onvoldoende/te laat onderhoud van het gebit zijn in de meeste gevallen de oorzaak van het ontstaan van diastasen. Door problemen tijdens het wisselen of een onevenwichtig gebit komen er abnormale krachten op de gebitselementen, waardoor deze qua stand uit elkaar worden gedrukt. De ontstane ruimtes kunnen bij het eten vol raken met voedsel. Doordat dit voedsel vaak stevig blijft zitten, ontstaat een rottingsproces en bijbehorende ontsteking. Tijdig ingrijpen door de diastasen te reinigen zorgt ervoor dat er geen aantasting van tandvlees en tand ontstaat. Eventueel kunnen zogenoemde gesloten diastasen open worden geboord, zodat voedsel minder makkelijk vast blijft zitten.

Wil je een afspraak maken om het gebit van je paard te laten controleren? Neem dan contact op met de praktijk en samen zorgen we voor die stralende glimlach bij je paard.